Hulphonden voor mensen met autisme

Met autisme rondkomen in de huidige maatschappij is niet makkelijk. Waar je jezelf dan ook bevindt op het spectrum, zul je met regelmaat uitdagingen tegenkomen waar je soms met enige hulp omheen kunt werken, maar die vaak genoeg ook een blijvend gevecht worden. Dit soort uitdagingen kunnen ervoor zorgen dat dingen die voor anderen vanzelfsprekend zijn jou totaal uitputten, meltdowns of anderzijds overprikkeling uitlokken, of simpelweg onmogelijk zijn. En dat is frustrerend. Vaak willen mensen op het spectrum wel mee gaan in het leven en wordt het pijn en moeite en de juiste hulp makkelijker om rond te komen, maar blijken er uiteindelijk toch grenzen te zijn aan wat iemand kan. Of we het nu hebben over wat hulpverleners, ouders ed. voor iemand kunnen betekenen, of de technieken waarmee jij leert jouw autisme te ‘managen’: soms, of misschien wel vaak, heeft iemand die overweldigd wordt door de mensgemaakte maatschappij hulp nodig vanuit een niet menselijke hoek.

Dit is waar dieren het verschil kunnen maken. Misschien heb je al eens eerder over hulphonden gehoord, denk bijvoorbeeld aan blindengeleidehonden of persoonlijke beschermingshonden. Maar de kans is groot dat je nog niet eerder gehoord hebt over hulphonden specifiek voor mensen met autisme. Iets wat natuurlijk bijna van zelf sprekend is als je jezelf bedenkt dat deze personen vaak wat moeilijker hun weg vinden in menselijk contact maar niet in het contact met dieren.

Er zijn ontelbaar veel vlakken waarop een hond meer kan betekenen voor iemand met autisme dan een mens dat kan. Om er een paar te noemen:

• Honden bieden gezelschap, zonder dat er dubbele bedoelingen bij komen kijken. Over het algemeen hebben mensen met autisme wel degelijk behoefte aan liefde en verbondenheid met de omgeving (ze zijn alles behalve gevoelloos,  maar de uiting kan anders zijn), maar is het moeilijk om zulk diep contact met andere mensen te maken. Mensen zeggen vaak het één, maar drukken met hun energie wat anders uit. Dit is verwarrend en zorgt ervoor dat iemand met autisme zulk gezelschap niet als prettig ervaart. Een hond is daarentegen altijd eerlijk, open en niet in staat tot bedrog of dubbele betekenis. Die vorm van steun biedt een veilig gevoel voor zo iemand in de wereld. 
• Honden zijn (met name als zij voor dit specifieke doel getraind worden) heel stabiel. Ze zijn niet onderhevig aan de schommelingen in emoties die iemand op het spectrum vaak niet zo goed of moeilijker begrijpt. Het constante schakelen en veranderen in hoe mensen zich uiten, voelen etc. is vaak overweldigend voor iemand met autisme. Een hond biedt daarin duidelijkheid en stabiliteit.
• Sommigen hebben ook moeite met bepaalde handelingen door problemen met hun motoriek ed. Een hond kan zo getraind worden dat hij zijn baasje kan begeleiden. Of we het dan hebben over ervoor zorgen dat deze niet struikelt, of dat de hond kleine voorwerpen kan pakken, biedt deze hierin passende hulp.
• Mensen met autisme hebben over het algemeen veel structuur nodig, maar zijn niet allemaal goed in dit voor zichzelf bewerkstelligen. Honden zijn dieren die van nature heel geroutineerd zijn. Een hond zal altijd rond dezelfde tijden gaan vragen om eten of om naar buiten te gaan. Op die manier brengen zorgen zij er vanzelf voor dat er ritme komt binnen de dag, zonder dat het baasje daar zelf veel bij na hoeft te denken.
• Buiten de deur kan een hond helpen iemand met autisme op plekken te brengen waar deze anders niet zou kunnen komen. Zo maakt een hond het mogelijk voor zo iemand om zich op een werkplaats te begeven, met het openbaar vervoer te reizen, met het vliegtuig te reizen, andere openbare plekken te bezoeken, noem het maar op. Een echte hulphond mag (bijna) overal mee naar toe en kan aldaar veel voor iemand met autisme betekenen:
  • Een hond vormt een barrière tussen baasje en omgeving. Als je met een hond over straat loopt zijn mensen geneigd om zich meer met jouw hond bezig te houden dan met jou. Er wordt opeens veel minder sociale interactie van jou uit verwacht. Oogcontact is minder nodig, en vaak als iemand het gesprek met je aangaat gaat het over jouw hond en niet over jou. (Ik kan uit ervaring ook zeggen dat de vragen die je gesteld worden veel hetzelfde zijn en je jezelf enigszins aan een script vast kunt houden.) Over het algemeen is het ook niet raar als jij met jouw hond bezig bent ook al praat er iemand met je.
  • De hond biedt je ook een vast punt om je in de drukte buiten veilig bij te voelen. Je kunt de hond aaien, aankijken, ertegen praten, wat jou dan ook maar een veilig gevoel geeft. ‘Stimmen’ is iets dat veel mensen, en (vaak opvallender) mensen met autisme doen om hun stress te reguleren. Het bezig zijn met jouw hond kan een zelfde soort ondersteuning geven. Een goed getrainde hond vindt het prima en vaak zelfs fijn om op deze manier als afleiding te dienen.
• Daarnaast kan een hond binnen alle situaties aangeven wanneer deze merkt dat het bij jou echt teveel wordt. Vaak merk je als persoon met autime zelf pas dat het je teveel wordt als het eigenlijk al teveel is. Dan heb je dus niet de tijd om jezelf in bescherming te nemen en uit de situatie te stappen. Ook voor de omgeving kan dit prettig zijn zodat zij op tijd erop in kunnen spelen. De hond kan bijvoorbeeld zijn/haar kop op schoot legen, met de poot aanwijzen, gaan zitten. Het is uiteraard belangrijk dat de manier waarop de hond dit aangeeft geen sensorische nachtmerrie op zich is. Blaffen of iets dergelijks is niet gewenst. Het is dus essentieel hiervoor de juist getrainde hond te zoeken.

Dit zijn slechts een aantal voorbeelden van manieren waarop een hond het mogelijk kan maken voor iemand met autisme zich meer in de maatschappij te begeven. Een hond kan natuurlijk zo getraind worden dat deze je kan ondersteunen op de punten waarop dat voor jou nodig is. Kort samengevat kan een hond helpen zelfstandiger te worden, maar vooral ook het leven iets prettiger te maken. Bij Ronin vinden wij het eigenlijk niet meer dan vanzelfsprekend dat iemand het verdient om een maatje bij zijn/haar zijde te hebben. Wij werken op dit moment dan ook hard eraan om dit type honden te trainen en beschikbaar te maken voor mensen op het spectrum zowel in Nederland als daarbuiten. Voor meer informatie raden wij aan contact met ons op te nemen: we helpen je met alle plezier verder.